Mamlakatimizda har qanday qurilish ishlarini amalga oshirish qonun bilan tartibga solinadi. Ammo ayrim fuqarolar yer ajratilmagan, ruxsatnoma olinmagan yoki qurilish meʼyorlari buzilgan holatda imorat qurib qo‘yishadi. Bu holat fuqarolik kodeksining  212-moddasida o‘zboshimchalik bilan imorat qurish deb ataladi.

O‘zboshimchalik bilan imorat qurish nima?

Quyidagi shartlardan birortasi bo‘lsa, u holda imorat o‘zboshimchalik bilan qurilgan deb hisoblanadi:

— Qurilish uchun yer ajratilmagan bo‘lsa;

— Maxsus ruxsatnoma (loyiha, arxitektura roziligi) olinmagan bo‘lsa;

— Qurilishda belgilangan meʼyor va qoidalarga rioya qilinmagan bo‘lsa.

Bunday imorat egasining huquqlari qanday?

— U imoratga mulk huquqini ololmaydi;

— U bunday imoratni sota olmaydi, ijaraga bera olmaydi, hadya eta olmaydi yoki boshqa bitimlar tuzolmaydi.

Bunday imorat bilan nima bo‘ladi?

— Agar kimningdir huquqlari buzilgan bo‘lsa yoki davlat organlari daʼvo qilsa, sud qarori bilan imorat buzib tashlanadi.

— Imoratni qurgan shaxs uni o‘zi yoki hisobiga buzishi shart bo‘ladi.

Imorat saqlab qolinishi mumkinmi?

Baʼzi hollarda — agar yer egasi (masalan, doimiy foydalanuvchi yoki merosxo‘r) bo‘lsa — u imoratga mulk huquqini olish uchun sudga murojaat qilishi mumkin.
 Agar sud rozilik bersa, u holda bu shaxs qurilish uchun sarflangan xarajatlarni imoratni qurgan odamga to‘lab beradi.

Qachon mulk huquqi berilmaydi?

— Agar imorat boshqa odamlarning huquqlariga zarar yetkazsa;

— Fuqarolarning hayoti va sog‘lig‘i uchun xavf tug‘dirsa — bu holatda hech qachon mulk huquqi berilmaydi.